به گزارش روابط عمومی دانشگاه علوم پزشکی قم، حسن ملکی در این نشست با اشاره به  برنامه درسی قرآن بنیاد، سلامت معنوی را محصول تربیت و برنامه درسی معنوی دانس و گفت: تمام قران مملو از آموزه های معنوی و مصادیق معنویت است بنابراین واژه «معنویت در قران» واژه دقیقی نیست زیرا در قرآن چیزی جز معنویت نیست و قرآن کتاب معنوی است و انسان را به سمت خداوند هدایت می کند.

وی با بیان اینکه معنویت مدنظر ما خدا محوری در مقابل انسان محوری است، گفت: معنویت قرآنی منفک از دنیا نیست بلکه قرآن و اسلام متناسب با فطرت انسان است و انسان معنوی انسانی است که فطرت الهی او و فطرتی که خداوند متعال به یک مخلوق خود عنایت کرده است را پرورش داده است و هویت او در سایه تربیت فطری تحقق پیدا کند.

وی قلب سلیم را قرارگاه انسان معنوی دانست و گفت: در احادیث ما قلب حرم خدا نامیده شده است؛ بنابراین بحث تربیت معنوی را باید از قلب شروع کنیم و ما در آموزه های انبیاء هم همین معنا را مشاهده می کنیم.

وی با بیان اینکه خداوند برای تربیت انسان ها به انبیاء خودش مدل داده است، گفت: به خاطر تفکرات روشنفکرانه برخی از افراد از این مدل ها در جامعه استفاده نمی شود .

وی راهبرد تلاوت، تزکیه، تعلیم و حکمت آموزی را چهار راهبرد تربیت معنوی ارائه شده در قرآن دانست و گفت: ما باید این راهبردهای تربیتی را متناسب با شرایط مخاطبان ارائه کنیم و به دنیای کودک، نوجوان و هر گروه از مخاطبان تنزل داده شود تا رشد متوازن اتفاق بیفتد و تربیت ایمانی رخ دهد.

وی با بیان اینکه ما مشکل روشی داریم، افزود: ما می دانیم که باید چه چیزی را ارئه کنیم ولی در اینکه چگونه این محتوا را انتقال دهیم مشکل داریم.

وی با تأکید بر اینکه باید برنامه درسی معنوی در برنامه رسمی آموزش و پرورش ارائه شود، گفت: برنامه درسی معنوی برنامه ای است که دانش اموزان را به رشد و تعالی می رساند و آنها را به خداوند نزدیک می کند.

وی با اشاره به برنامه های درسی جامعه شناسی، فلسفه، شیمی، ادبیات و سایر حوزه ها را داریم گفت: راه حل این مشکل این نیست که درسی را به نام تربیت معنوی در کنار درس های دیگر داشته باشیم بلکه باید این برنامه درسی مانند روح در تمام واحد های درسی وجود داشته باشد و معنویت در همه درس ها تزریق و دمیده شود.

حجت الاسلام فرج الله هدایت نیا نیز با بیان اینکه موضوع علم فقه افعال مکلین است و فقه وظایف یک انسان مؤمن را مشخص می کند گفت: سؤال اصلی این است که آیا والدین در مقام تربیت فرزند باید به سلامت معنوی آنان توجه کنند یا نه ؛ مبنای فقهی این مسئله چیست و توجه به سلامت معنوی در فرزند پروری آیا در شرایط سرپرست فرزند تأثیر دارد یا خیر؟ به این معنی که اگر والدین در توجه به سلامت معنوی فرزندان قصور یا تقصیری داشته باشند تأثیری در صلاحیت آنها برای سرپرستی دارد یا خیر.

وی با بیان اینکه تربیت فرزند در فقه و حقوق دو قالب ولایت و حضانت بررسی می شود، گفت: با کدام دلیل قرانی یا روایی ما والدین را مسئول و مکلف می دانیم که در تربیت فرزند به سلامت مادی و روانی بسنده نکنند بلکه به سلامت معنوی فرزند هم توجه کنند .

استاد حوزه و دانشگاه با بیان اینکه ما مبنای لزوم توجه به سلامت معنوی فرزندان را در دو وجه می توانیم ثابت کنیم، افزود: مبنای اول این است که در تربیت فرزند باید مصلحت فرزند مدنظر باشد و میان مصلحت و سلامت معنوی به لحاظ فقهی تلازم وجود دارد؛ به عبارت دیگر در ولایتی که خداوند برای پدر قرارداده است رعایت مصلحت طفل لحاظ شده است نه فقط منفعت مادی او و در تعابیر فقها هم ولایت بر تربیت و تأمین مصلحت بیان شده است .

وی گفت: اگر والدین در تأمین سلامت جسمی کودک رسیدگی حداکثری هم داشته باشند ولی به سلامت معنوی طفل توجه نداشته باشند در تأمین مصلحت او کوتاهی کرده اند و به وظیفه دینی خود عمل نکرده اند.

در ادامه ابوالقاسم عیسی مراد از اساتید دانشگاه با بیان اینکه مفاهیم و محتوای مربوط به سلامت معنوی باید در نظام تعلیم و تربیت بروز و ظهور داشته باشد، گفت: اگر نگاهی به مسائل اجتماعی، روانی و فرهنگی داشته باشیم ما روش مناسبی برای انتقال و انعکاس این مفاهیم برای نسل کودک و نوجوان نداشته ایم.

وی با بیان اینکه بدون نگاه به شکاف بین نسل ها نمی توانیم در انتقال این مفاهیم به نسل جدید موفق عمل کنیم، گفت: برنامه های درسی، آموزش های افراطی و از طرف دیگر پرورش های تفریطی ما را به جایی نخواهد رساند.

در ادامه دکتر ابوالفضل خوشی از اساتید دانشگاه با بیان اینکه بالای 72 درصد مردم ایران به صورت مستقیم با مدرسه ارتباط دارند، گفت: ما در محیط یادگیری دو مسیر داریم که به برخی واقعیت ها برسیم که یکی تولید محتوا و بسته های آموزشی است و دیگری ایجاد شوق و انگیزه در مخاطبان است که از طریق والدین و معلم و افراد دخیل در انتقال محتوا باید صورت گیرد.

وی گفت: در این سال ها در بعد دانشی یا شناختی پژوهش های زیادی انجام شده و در حد قابل قبولی محتوا داریم ولی اشکال ما در انگیزش است تا دانش آموز به سمت عمل به مفاهیم و محتوایی که دریافت کرده حرکت کند.

وی با بیان اینکه چالش ما در محتوا نیست بلکه در انگیزه و ایجاد شوق در عمل به این محتوا ها است، گفت: در فرایند برنامه درسی افراد متعددی از جمله والدین، مربی، معلم، مدیر و افراد دیگر نقش ایفا می کنند و هر کدام به جهت انگیزشی و مهارتی باید یک نقش را بر عهده بگیرند.

وی ابراز کرد: ما به بچه می گوییم شما آیات مربوط به توحید را مطالعه کن ولی این کار در او این انگیزه را ایجاد نمی کند که برود و این آیات را در قران ببیند و در کنار آن آیات مربوط به نبوت، معاد و مفاهیم دیگر را هم ببیند و به آن عمل کند.

وی با بیان اینکه ما باید روی تکنیک های ایجاد انگیزه و شوق تمرکز کنیم، گفت: بعد از ایجاد انگیزه باید به این تمرکز کنیم که با چه روش هایی این شوق و انگیزه را تبدیل به مهارت کنیم.