اجرای غربالگری تکامل کودکان در پایگاههای سلامت استان قم
معاون بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی قم بیان کرد: در سطح پایگاههای سلامت و خانههای بهداشت خدمات بسیار ارزشمند به صورت رایگان توسط مراقبین سلامت به کودکان از بدو تولد تا ۵ سالگی ارائه میشود؛ از همشهریان دعوت میکنیم به پایگاههای سلامت نزدیک منزل خود مراجعه کنند و خدمات مورد نیاز کودک خود را با تاکید بر خدمات تکامل دریافت کنند.
مجید اصغری معاون بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی قم به مناسبت هفته ملی کودک، اظهار کرد: از آن جا که وضعیت زندگی، رشد و بالندگی کودکان روشن ترین نشانه توان هر جامعه محسوب میشود، هیچ تلاشی ارزشمندتر از بخشیدن فرداهای روشن به کودکان وجود ندارد، چرا که کودکان شهروندانی هستند که میتوانند در ساختن آیندهای بهتر یار و یاورمان باشند. کودکان مهم ترین سرمایه ملی هر کشور محسوب میشوند.
وی در پاسخ به این سوال که معاونت بهداشتی چه خدماتی به کودکان ارائه میکند، بیان کرد: موضوع سلامت کودک در سراسر جهان جزء اولویتهای مهم سیاستگذاران بهداشت کشورها محسوب میشود و از آنجا که در جوامع امروزی و از دیدگاه مدیریتی، نیروی انسانی باارزش ترین و گرانبهاترین سرمایه هر جامعهای است، لذا توجه به رشد و تکامل کودکان که آینده سازان جوامع هستند، به نوعی حفاظت از سرمایههای ملی محسوب میشود.
اصغری ادامه داد: هر کودک با حق بقا، زندگی، رشد و تکامل و حق دسترسی به تغذیه مناسب، سلامت، سرپناه و آموزش متولد میشود و این وظیفه بر عهده دولتها گذاشته شده که امکانات برابر برای همه کودکان فراهم کنند تا بتوانند تواناییهای خود را پرورش دهند. کودکان حق دارند از خدمات اجتماعی و فرهنگی و اقتصادی برابر برخوردار شوند و از خشونتهای جسمی و روحی دور بمانند.
وی تاکید کرد: مداخلاتی که به منظور ارتقای کیفیت مراقبت از کودک انجام میگیرد، پیچیده و پرهزینه نیستند، اما اثرات اجرای آن در کاهش مرگ و میر، آمادگی بهتر کودکان پیش دبستانی، موفقیت در تحصیل و وضعیت تغذیهای کودک قابل توجه است.
معاون بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی قم بیان کرد: در سطح پایگاههای سلامت و خانههای بهداشت خدمات بسیار ارزشمند به صورت رایگان توسط مراقبین سلامت به کودکان از بدو تولد تا ۵ سالگی ارائه میشود؛ از همشهریان دعوت میکنیم به پایگاههای سلامت نزدیک منزل خود مراجعه کنند و خدمات مورد نیاز کودک خود را با تاکید بر خدمات تکامل دریافت کنند.
اصغری در پاسخ به این سوال که خدمات تکامل شامل چه خدماتی است، اظهار کرد: تکامل فرایندی است که در طی آن مغز و سیستم عصبی کودک، با پیچیده شدن بیشتر ساختار و یا عملکرد دچار تغییرات یکپارچه میشود. کودک درپی آن ظرفیتها و مهارتهای جدیدی به همراه افزایش سازگاری کسب میکند و به بالندگی و بلوغ رفتار و عملکرد میرسد.
وی یادآور شد: هدف از انجام غربالگری تکامل اقدامات پیشگیرانه و شناخت زودهنگام کودکان در معرض خطر تاخیر تکاملی است که این مهم در پایگاههای سلامت در حال انجام است.
اصغری تصریح کرد: تکامل کودکان در گروههای سنی ۲ ماهگی، ۹ ماهگی، ۱۸ ماهگی و ۴ سالگی بر اساس RED FLAG (پرسش از علائم هشدار) انجام و در ۵ گروه سنی ۶ ماهگی، ۱۲ ماهگی، ۲۴ ماهگی، ۳ و ۵ سالگی با پرسشنامه ASQ۳-ASQSE۲ غربالگری میشود. البته در شیرخواران زود متولد شده تعداد بیشتری پرسشنامه تکمیل میشود.
وی اظهار کرد: این پرسشنامهها به اختلالات تکامل در حوزه ارتباطی، مشکلات هیجانی و طیف اتیسم نیز حساس است. در صورت احتمال مشکل تکامل برای کودکان، ارجاع به مرکز تخصصی رشد و تکامل کودکان صورت میگیرد. مرکز جامع تکامل کودکان با ارائه خدمات تشخیصی، درمانی، توانبخشی با همت خیرین حوزه سلامت در همین راستا راه اندازی شده است.
معاون بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی قم، گفت: در سال ۱۴۰۲ در استان قم در همه گروههای سنی ۵۱ هزار و ۴۱۲ پرسشنامه تکامل ASQ و ASQ-SE تکمیل شده که از این تعداد حدودا ۵ هزار و ۳۱۸ نفر دارای مشکل بودهاند که مورد پیگیری مراقبین سلامت قرار گرفتهاند؛ برای تعدادی از این کودکان با مراجعه به مراکز تخصصی خدمات تشخیصی و مداخلاتی مانند گفتاردرمانی، کاردرمانی در حال انجام است و تشخیص به موقع اتیسم در ۱۴ کودک انجام شده است.