مقدمه: از ابتدای ورود آمالگام به مواد دندانی، امکان مضر بودن آن در بسیاری ازمطالعات مورد توجه محققین قرار گرفته است. چراکه یک جزء تشکیل دهنده آن، عنصر جیوه است که بسیار سمی بوده و با وجود آزادسازی حداقلی آن از آمالگام، موجب شده تا توجه ها به موضوع اثر تجمعی آن در سالیان دراز، جلب گردد. طبق نتایجی که تاکنون گزارش شده به نظر می رسد آمالگام در کوتاه مدت سمیت ندارد. اما شاید بشود هر عاملی که بتواند موجب آزادسازی بیشتر جیوه در دراز مدت شود را، در پس انداز یک خطر برای بیماری هایی مانند آلزایمر، پارکینسون، بیماریهای قلبی و... سهیم دانست. با توجه به زمان تابش نسبتا طولانی دندان ها در تکنیک تصویربرداری پانورامیک و رواج این تکنیک در مراکز تصویربرداری دندانپزشکی، بر آن شدیم در مطالعه ی پیش رو میزان آزادسازی جیوه از آمالگام سخت شده را در بزاق مصنوعی بعد از تاباندن پرتو x دستگاه پانورامیک مورد بررسی قرار دهیم.مواد و روش: ابتدا حفره های کلاس5 بر روی 20 دندان پره مولر نسبتاً سالم تراشیده شد و با آمالگام پر شد. سپس به صورت تصادفی به دو گروه 10 تایی شاهد و آزمایش تقسیم شدند، و هر دوگروه تا 24 ساعت داخل محلول بزاق مصنوعی باقی ماند. در مرحله ی بعد، دوباره دندان های دوگروه در محلول بزاق مصنوعی تازه ای قرار داده شد و ویال های گروه آزمایش تحت تاثیر تابش دستگاه مولّد پرتو X قرار گرفت. بعد از تابش، دو گروه تا 2 ساعت به همان حال در محلول باقی ماند و بعدا از محلول مذکور خارج شده است و آن را وارد محلول جدیدی کردیم، و در آن به مدت 22 ساعت دیگر باقی ماند. در ادامه، جیوه 60 عدد محلول حاصله اندازه گیری شد.یافته ها: تنها تفاوت معنادار بین گروه شاهد و آزمایش، در 2 ساعت اول بعد از تابش بود(0.001P=).نتیجه گیری: پرتو X تاثیر ابتدایی قابل توجهی بر آزادسازی جیوه دارد، ولی تاثیر تاخیری نخواهد گذاشت. علارغم تاثیر تابش اشعه ایکس در تکنیک تصویربرداری پانورامیک بر میزان آزادسازی جیوه از آمالگام دندانهای پرشده، میزان جیوه آزاده شده کمتر از حد استاندارد بوده؛ بطوری که مخاطره ای برای افراد در معرض اشعه از جانب جیوه آزاد شده مد نظر نیست.کلیدواژه ها: آمالگام – آزادسازی جیوه - دستگاه پانورامیک - پرتوX – بزاق مصنوعی