چکیدهمقدمه و هدف: بیماری مالتیپل اسکلروزیس یک بیماری مزمن و تخریب کننده میلین سیستم عصبی مرکزی می¬باشد. تنوع مشکلات ناشی از عوارض این بیماری بر زندگی فردی، خانوادگی و حرفه ای فرد تاثیر گذاشته و آنها را به سمت ناتوانی و وابستگی سوق می¬دهد. این مطالعه با هدف اثربخشی آموزش برنامه خودمراقبتی مبتنی بر تئوری رفتار برنامه¬ریزی شده بر کنترل عوارض جسمانی ناشی از بیماری در زنان مبتلا به مالتیپل اسکلروزیس انجام شد.روش کار: در این مطالعه مداخله¬ای، 70 نفر از زنان مبتلا به MS استان قم به روش نمونه¬گیری تصادفی ساده انتخاب و به طور تصادفی در دو گروه مداخله و کنترل قرار گرفتند. ابزار جمع¬آوری داده¬ها پرسشنامه محقق ساخته روا و پایا شامل سوالاتی درمورد اطلاعات دموگرافیک، آگاهی، سازه¬های تئوری رفتار برنامه-ریزی شده، خودمراقبتی و پرسشنامه عوارض جسمانی بود که به روش مصاحبه سازمان یافته تکمیل گردید. کلاس‌های آموزشی در طی دو جلسه 90 دقیقه ای برای گروه آزمون برگزار گردید؛ سپس پرسشنامه¬ها مجدداً توسط گروه مداخله و کنترل 3 ماه بعد تکمیل گردید. داده¬ها با استفاده از نرم افزار آماری SPSS نسخه 24 و روش‌های آماری توصیفی و آزمون‌های تی مستقل، تی زوجی و کای دو در سطح معنی¬داری کمتر از 05/0 تحلیل شدند.نتایج: یافته¬ها نشان داد که میانگین نمرات خودمراقبتی، آگاهی، نگرش، هنجارهای انتزاعی، کنترل رفتار درک شده و قصد رفتاری بیماران در گروه مداخله، 3 ماه بعد از مداخله افزایش معنی¬داری داشته است (05/0 > P ). همچنین پس از 3 ماه اجرای برنامه خودمراقبتی، عوارض جسمانی بیماری کاهش معنی¬داری داشت (05/0 > P ).نتیجه¬گیری: نتایج مطالعه نشان داد که، کاهش یافتن تعدادی از عوارض جسمانی بیماری MS در گروه مداخله در مقایسه با گروه کنترل، حاکی از تاثیر مثبت برنامه آموزشی اجرا شده می¬باشد. لذا به نظر می¬رسد آموزش این بیماران و ترغیب آنان به انجام برنامه خودمراقبتی براساس تئوری و مدل‌های تغییر رفتار به خصوص تئوری رفتار برنامه¬ریزی شده، می¬تواند نتایج سودمندی داشته باشد.کلمات کلیدی: برنامه خودمراقبتی، تئوری رفتار برنامه ریزی شده، مالتیپل اسکلروزیس